JULIUSZ CEZAR

(15kB)

Rzymski wódz, mąż stanu oraz pisarz. Potomek arystokratycznego rodu juliańskiego. Podczas tzw proskrypcji sullańskich został wygnany z Rzymu i schronił się w Azji mniejszej. W 78 p.n.e. po śmierci Sulli, wrócił do Rzymu, gdzie nadal popierał popularów. W 68 p.n.e. został kwestorem a potem rozpoczął karierę senatorską. W roku 65 p.n.e. objął urząd edyla, zdobył popularność i zaskrobił sobie względy ludu wystawnymi igrzyskami. Zblizył się wówczas do przywódcy ekwitów i najbogatszego człowieka Rzymu Marka Liajniusza Krassusa, wraz z którym był wmieszany w 65 p.n.e. w sprzysiężenie Katyliny. Posądzono go równierz w 63 p.n.e. o udział w drugim sprzysiężeniu, wykrytym przez Cycerona. Juliusz Cezar jako pretor w 62 p.n.e. opowiedział się przeciw karze śmierci dla spiskowców. Kary śmierci domagali się Cyceron i Katon Młodszy Utyceński, popadając w konflikt z Cyceroninem. W 63 p.n.e. otrzymał godność najwyższego kapłana "pontifex maximus". W roku 60 p.n.e. powrócił do Rzymu i wykorzystując konflikty między senatem z Pompejuszem i Krassusem. Juliusz Cezar w 59 p.n.e. został konsulem i wbrew woli senatu przeprowadził postulaty triumwirów m.in. podział gruntów między weteranów Pompejusza. W 58 p.n.e. został namiestnikiem Galii Przedalpejskiej i Narbońskiej. Do 56 p.n.e. podbił całą Galię pokonując Helwetów i Germanów pod wodzą Ariowista w 58 p.n.e. oraz interweniując w spory między plemionami galijskimi. W latach 55-54 p.n.e. wyruszył na wyprawę do Brytanii, jednak nie zdobył wyspy. Lata 52-51 p.n.e. stłumił powstanie Galów pod wodzą Wercyngotoryksa, pokonując jego wojska pod Alezją. Wzrastająca pozycja Cezara zaniepokoiła senat, który starał się ograniczyć jego wpływy, powierzając konsulat Pompejuszowi i udzielając mu szerokich pełnocnictw wojskowych. Natomiast Juliusza Cezara pozbawiając prawa zaocznego ubiegania się o konsulat 49 p.n.e. i żądając wczesniejszego oddania dowództwa. Cezar zdecydował sie na zamach stanu a 10 I 49 p.n.e. przekroczył rzeczkę Rubikon, stanowiącą umowną granicę terytorim wokół Rzymu, gdzie imperator nie miał prawa wkroczyć z armią, wypowiadając słynne słowa "alea iecta est!. Wojna domowa rozpoczęła się zajęciem przez Cezara Rzymu. Pompejusz z częścią senatorów zbiegł z Italii, by zgromadzić swoje legiony, które znajdowały się w prowincjach wschodnich. Pokonany przez Cezara w 48 p.n.e. pod Farasol w Tesalii (Grecja), uciekł do Egiptu, gdzie został zamordowany z rozkazu króla Ptolemeusza XIII. Cezar wówczas wmieszał się w spory egipskie dynastyczne tzw ,,wojna deksandryjska'' między Ptolemeuszem i jego siostrą Kleopatrą VII, którą w 47 p.n.e. osadził na tronie. W wojnie z Farnakesem II, królem Pontu. Odniósł zwycięstwo pod Zelą (veni, vidi, vici) i zajął Bitynię. Po rozproszeniu resztek pompejańczyków w 46 p.n.e. pod Tapsus w południowej Afryce i 45 p.n.e. pod Mundą w Hiszpanii, Cezar powrócił triumfalnie do Rzymu, gdzie skumulował w swym ręku wiele urzędów tj: dozywotnią dyktaturę, władzę i nietykalność trybuna, zwierzchnictwo nad prowincjami i wojskiem, sprawując faktyczne jednowładztwo. Przeprowadził równierz szereg reform m.in. nadał obywatelstwo mieszkańcom Galii Transpadeńskiej, zwiększył autonomię miast italskich, wprowadził kontrolę przeciw nadużyciom w prowincjach, zatwierdził kilka ustaw agarnych, zakładał kolonie rzymskie w prowincjach, a także zreformował kalendarz tzn. wprowadził kalendarz juliański. Planował osuszenie tzw. błot pontyjskich w lacjum i budowę kanału przez Przesmyk Koryncki. Juliusz Cezar zginął 15 II 44 p.n.e. przez spiskowców, na których czele stali Brutus i Kasjusz. Spiskowcy obawiali się zmiany republiki w monarchię typu hellenistycznego oraz utraty swych praw i pozycji na rzecz mieszkańców prowincji. Po śmierci Juliusz Cezar został uznany za boga. Swoje sukcesy wojskowe zawdzięczał m.in. podniesieniu sprawności zaopatrzenia armii, w prowadzeniu wojsk inżynieryjnych, udoskonaleniu metod oblężniczych oraz ugruntowaniu autorytetu wodza. Był ponadto utalentowanym mówcą i pisarzem, tworzył m.in. poezję. Napisał dramat ,,Edyp'' i gramatyczną pracę o poprawności języka De analogia. Zachowały się jego prace hisoriograficzne. Cezar należy do najsławniejszych postaci historycznych. W świadomości powszechnej istnieje nie tylko jako sławny wódz, lecz także jako symbol jednowładzy. Jego przydomek rodowy, uzywany jako tytuł przez władców dynastii juliańsko-klaudyjskiej stał się od czasów Hadriana w II wieku synonimem władcy i przeszedł do innych języków.

Powrót do strony głównej